روایت حسن ناهید از روزهای تنهایی‌اش / سکوت نی
تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۸۸۶۵۳۰
حسن ناهید که متولد ۱۳۲۲ است، این روزها در تنهایی زندگی می‌کند و دیگر توان نی نواختن هم ندارد. ۱۲ فروردين ۱۳۹۷ - ۱۴:۲۸ فرهنگی موسیقی و تجسمی نظرات
خبرگزاری تسنیم - اگر حسن کسایی نفر نخست نی نوازی ایران باشد، حسین ناهید بی شک دومین نفر است. او از شاگردان استاد کسایی است. اهل شیراز است. وقتی به تهران می آید و نخستین اجراهایش را تجربه می کند؛ 17 ساله بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ادامه حاصل ساعتی گفت و گو با حسن ناهید نوازنده سرشناس نی را می خوانید:
از اوضاع کنونی خودتان برایمان بگویید. چگونه روزگار می گذرانید. آیا هنوز هم نی می نوازید.
در حال حاضر از نظر اجرایی و عملی هیچ فعالیت هنری ندارم؛ چرا که دندانهایم را اینپلند کرده ام. بهترین دکتر ایران هم این کار را کرده است اما نتوانسته به گونه ای این کار را انجام دهد که من بتوانم پس از اینپلند نی بنوازم. الان لثه ی اضافی روی لثه اصلی ام آمده است.
شوهرخواهر خانم فخری ملک پور(نوازنده پیانو) خیلی برایم تلاش کرد و به توصیه زنده یاد استاد کسایی خواستند که دندانهای من را درست کنند اما در نهایت نشد. آقای محمد موسوی(نوازنده نی) دکتر دیگری را معرفی کردند اما این دکتر هم نتوانست کاری بکند. مشکل اصلی کاری بود که یکی از دکترها در اولین مرحله روی لثه من انجام داده بود و دیگر امکان اصلاح اشتباهش وجود نداشت.
من هم در نهایت هیچ کاری نتوانستم بکنم و ناچار شدم که تنها به تدریس بسنده کنم. الان چند کلاس درس در دانشگاه برای دانشجویان فوق لیسانس دارم. یا اینکه داوری پایان نامه های فوق لیسانس را انجام می دهم.
در کل نوازنده ساز نی تعدادشان اندک است چرا که نواختن این ساز بسیار دشوار است. مثلا اگر یک بچه کوچک روی ساز سنتور مضراب بزند، صدایش در می آید اما نی اینگونه نیست. سال ها باید روی این ساز کار کرد تا تنها صدایی ساده از آن در آورد. بعد از این مرحله هفت یا هشت سال باید کار کرد تا نوازنده بتواند صدایی خوب از این ساز در بیاورد. شما در میان نوازندگان ساز نی، نوازنده کودک یا نوجوان نمی بینید. مگر اینکه کسی نابغه باشد که من هم تا کنون چنین چیزی ندیده ام.
تسنیم: زمانی که نواختن نی را آغاز کردید چه کسی به شما درس می داد. تنها نوازنده نی در ایران، در آن زمان استاد کسایی بود؟
زمانی که من نواختن نی را آغاز کردم تنها استادی که در ایران نی می نواخت، زنده یاد استاد کسایی بود. نوازنده دیگری هم بود؛ مرحوم حسین داوری که البته سنشان در آن زمان بسیار بالا بود و در آن زمان دیگر نمی توانست نی بنوازد.
صفحه هایی هم که از نایب اسداله شنیدم اصلا قابل قیاس با استاد کسایی نیست. استاد کسایی خدای نی نوازی است. او این ساز را به حد اعلا رساند.
در 10 سالگی که در شیراز زندگی می کردم، نامه ای به استاد کسایی نوشتم و ایشان هم لطف کرد و پاسخ نامه ام را داد و من را به اصفهان دعوت کرد. وقتی هم به محضر استاد کسایی رفتم دو ساز نی به من هدیه داد. بعد از آن تا آخرین روزها و تا آخرین دقایق عمرش در خدمتش بودم.
بعد از درگذشت زنده یاد کسایی، آقازاده هایشان خلیل و جواد، بزرگداشتی برای من در اصفهان گرفتند و یکی از سازهای نی پدرشان را به من هدیه دادند.
تصورم این است که نظیر استاد کسایی و استاد شهناز؛ این دو بزرگمرد موسیقی ایران؛ دیگر نمی آید. امیدواریم این جوانانی که وارد عرصه موسیقی می شوند، علاقه، استعداد و پشتکار لازم را داشته باشند تا بتوانند به آن مرحله برسند که البته فکر نمی کنم!
هر وقت خدمت استاد کسایی می رفتم، می دیدم که مشغول سازنواختن است.
من در 13 ارکستر نی می نواختم؛ در سه ارکستر آقای پایور، ارکستر مرحوم حنانه، ارکستر مرحوم لطف اله مجد، ارکستر مرحوم شریف، ارکستر مرحوم همایون خرم، ارکستر مرحوم مهدی مفتاح و در ارکسترهای رادیو که در مجموع 13 ارکستر می شد. یک ارکستر هم مرحوم ابراهیم منصوری داشت که تمام بزرگان موسیقی ایران در آن زمان نوازنده این ارکستر بودند.
به عقیده من سال های طلایی موسیقی ایران، دهه های 30، 40 و 50 بود.
تسنیم: چند تن از بزرگان آن زمان را برایمان نام ببرید.
تمامشان بهترین بودند. آقای تجویدی در آهنگسازی اول بود. مگر نظیر مرتضی محجوبی را داشتیم. مرحوم بنان، ادیب خوانساری و عبدالوهاب شهیدی در خوانندگی بهترین بودند. نوازندگان بزرگی مانند استاد کسایی و استاد شهناز در آن زمان فعالیت می کردند. تعداد این نوازندگان و هنرمندان بزرگ در آن زمان بسیار بود.
افتخار من این است که در طی این 60 سال فعالیت هنری ام، تمام استادان آن زمان را یا از نزدیک دیده ام یا با آنها کار کرده ام؛ استادانی مانند علی نقی وزیری، ابراهیم منصوری، هرمزی، سلیمان خان امیرقاسمی، نورعلی خان برومند. این استادان کسانی بودند که نظیرشان دیگر در موسیقی ایران تکرار نمی شود.
تسنیم: از چه زمانی نواختن نی را آغاز کردید. شرایط برای آموختن موسیقی در دوران شما با شرایط امروز چه تفاوت هایی کرده است.
من از 10 سالگی نواختن نی را آغاز کردم. پدرم با نوازنده شدند من مخالف بود. سال های زیادی به طور مخفیانه نی نواختم، حتی گاهی زیر پتو نی می نواختم که کسی صدایش را نشنود. آن زمان ننگ می دانستند که کسی نوازنده شود. زن عمویی داشتم که در عین تعریف کردن از من می خواست کنایه اش را هم بزند، خطاب به پدرم با لهجه شیرازی می گفت: «آقای ناهید، حسن آقا هم که ماشالا می خواد، قربونون نی زن شود.» «قربونِ نی زن» نوازنده ای دورگرد بود. مردم آن زمان هرگز دوست نداشتند که فرزندانشان وارد کارا موسیقی شوند.
الان اما پدر و مادرها دست بچه هایشان را می گیرند و به آموزشگاه موسیقی می آورند و می نشینند و کار بچه هایشان را نظاره می کنند. این تفاوت فرهنگی است که طی 40 تا 50 سال ایجاد شده است.
تسنیم: چرا امثال شما کمتر به وجود می آیند.
ما مال دوره ی گذشته هستیم. دوره ی ما دیگر تمام شده است.
تسنیم: بچه هایتان نزدیکتان هستند.
پسرم همین نزدیک خودم، به فاصله چند کوچه زندگی می کند. دخترم ازدواج کرده و خانه اش در کرج است.
تسنیم: کارهای خانه را چه کسی برایتان انجام می دهد.
خودم انجام می دهم.
تسنیم: سختتان نیست.
باید انجام دهم. همین خانه کناری مادرِ عروسم هست که خیلی به من لطف دارند و آدم های خوبی هستند.
تسنیم: همسرتان از شما جدا شده است.
دوبار ازدواج کرده ام. همسرم دومم دخترعمه ام بود. وقتی از من جدا شد و رفت، تا زیرسیگاری خانه را هم با خودش برد. هر موقع که سفری خارجی برای اجرای کنسرتی می رفتیم، دعواهایمان شروع میشد و می گفت؛ کجا بوده ای؟ چرا منو امریکا نمی بری؟
من که با هزینه خودم سفرِ خارجی نمی رفتم. ما را از طرف دولت می فرستادند.
وقتی رفت، پسرم می گفت همه وسایل خانه را برده است و تلویزیون نداریم که نگاه کنیم. گفتم خدا بزرگ است. روز بعدش یکی از شاگردانم تلویزیون و ویدیویی برایمان آورد. بعد از آن هم آرام آرام دیگر وسایل خانه را تهیه کردیم.
به هیچ کس نباید اعتماد کرد. الان توقعم از پسرم و دخترم صفرِ صفر است. بیایند، خدا را شکر و اگر هم نیایند هیچ گله ای ندارم. پسرم خیلی در حقم خوبی می کند.
تسنیم: بازنشسته جایی هستید.
بله. بازنشسته ارشاد هستم. ماهی 700 هزار تومان حقوق می گیرم. عضو موسسه هنرمندان پیشکسوت هم هستم که سالی یک بار برایمان جشن تولد می گیرند و کارت هدیه ای 30 هزار تومانی می دهند. ماهی هم 180 هزار تومان حقوق میگیریم از این موسسه. این رقم آنقدر ناچیز است که کاش اصلا نمی دادند.
وقتی رگ های قلبم گرفته بود و در بیمارستان بستری بودم، آقای مرادخانی گفت اگر کمکی نیاز دارید بگویید. گفتم نه نیازی نیست.
تسنیم: عید را چه می کنید؟
همین جا هستم. بهترین موقع عید است. خونه خالی، خلوت و سروصدایی هم نیست. می نشینم همین جا و خودم را با این زندگی وفق داده ام. هر چه پیش آید خوش آمد. از هیچ چیز هم ناراضی نیستم.
تنهایی سخت است اما بهتر از همنشین بد است.
تسنیم: همسر اولتان در قید حیات است.
حدود 40 سال است که بچه هایش را ندیده است. پسرم از همسر اولم و دخترم از همسر دومم است. دخترم خیلی مهربان است. پسرم با اینکه نزدیک خودم زندگی می کند، هر 10 روز یک بار هم به من سر نمی زند.
تسنیم: همسر اولتان در ایران زندگی می کند.
همین تهران زندگی می کند. من باجناق آقای جهانگیر ملک هستم.
برای عروسی پسرم، به پسرم گفتم، بیا مادرت را برای عروسیت دعوت کن. اما پسرم قبول نکرد.
------------------------------
گفت و گو: یاسر شیخی یگانه
------------------------------
-----------------------
عکس ها: امیر امیری
----------------------
انتهای پیام/
R33357/P1397/S4,40/CT2منبع: تسنیم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۸۸۶۵۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمله پلیس آمریکا به یک استاد دانشگاه واشنگتن (فیلم)
منبع:همشهری
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است